Opieka wytchnieniowa dla rodziców lub opiekunów osób niepełnosprawnych
Cel działania: zabezpieczenie opieki dla osób niepełnosprawnych oraz wsparcie członków rodziny w opiece nad dzieckiem niepełnosprawnym poprzez możliwość uzyskania pomocy rodzinie, w formie opieki wytchnieniowej w związku:
- ze zdarzeniem losowym,
- pomocą w załatwieniu codziennych spraw lub potrzebą odpoczynku opiekuna,
- uczestnictwem członka rodziny w aktywizacji zawodowej organizowanej przez powiatowy urząd pracy,
- podjęciem przez członka rodziny zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
Grupa docelowa: opiekunowie (o dochodzie nieprzekraczającym miesięcznie 1200 zł netto na osobę w rodzinie) dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Podmioty realizujące: samorząd powiatowy lub na jego zlecenie podmioty niepubliczne
Sposób realizacji:
- Opieka wytchnieniowa realizowana będzie poprzez zapewnienie usług w dziennych ośrodkach wsparcia, placówkach całodobowych, jednostkach systemu oświaty, lub poprzez zawarcie umowy z organizacją pozarządową na usługi, w tym indywidualne. Opieka ta może być realizowane również poprzez uczestnictwo osoby niepełnosprawnej w różnorodnych formach wypoczynku zorganizowanego. Samorząd powiatowy ma obowiązek zapewnić opiekę wytchnieniową we wszystkich wskazanych formach.
- Samorząd powiatowy przygotowujący program pomocy dla rodziny będzie mógł ubiegać się o uzyskanie wsparcia kadrowego, w formie subsydiowanego zatrudnienia osób bezrobotnych skierowanych przez powiatowy urząd pracy. Osoby kierowane przez urząd pracy powinny posiadać odpowiednie kompetencje lub zostać uprzednio przeszkolone. Zadaniem ich będzie stała lub doraźna pomoc rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym.
- Organizacja pozarządowa, będąca pracodawcą, będzie mogła ubiegać się o uzyskanie wsparcia w formie subsydiowanego zatrudnienia osób bezrobotnych skierowanych przez powiatowy urząd pracy.
- Usługi indywidualne mogą być realizowane również przez rodziny wspierającew rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023r. poz.1426) po podpisaniu porozumienia przez samorząd gminy z samorządem powiatowym.
Decyzje co do wyboru formy wsparcia pozostawia się Staroście.
Decyzję co do wyboru formy opieki wytchnieniowej pozostawia się rodzinie.
Formy realizacji:
- Usługi świadczone całodobowo przez pracowników jednostek lub w zależności od potrzeb usługi przez kilka godzin dziennie.
- Zapewnienie opieki nad osobą niepełnosprawną w wymiarze do 120 godzin w roku kalendarzowym. Koszt jednej godziny usługi – maksymalnie 20 zł.
- Zatrudnienie subsydiowane osoby bezrobotnej, która będzie pomagała w ramach pomocy rodzinie w opiece nad osobą niepełnosprawną przez JST lub organizację pozarządową, będącą pracodawcą.
Rozwój sieci ŚDS, w tym rozwój bazy całodobowej w jednostkach już funkcjonujących i rozszerzenie typów ŚDS – sprzężone niepełnosprawności oraz osobyze spektrum autyzmu
Cel działania: ułatwienie dostępu do tej formy wsparcia większej grupie osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, rozwój bazy całodobowej umożliwiającej pobyt całodobowy z przyczyn losowych lub na czas odpoczynku opiekuna.
Grupa docelowa: osoby dorosłe z zaburzeniami psychicznymi, w tym z niepełnosprawnościami sprzężonymi i osoby ze spektrum autyzmu.
Podmioty realizujące: samorząd gminny, samorząd powiatowy, podmioty niepubliczne działające na zlecenie samorządów.
Formy realizacji: Dostosowanie ŚDS do potrzeb osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz spektrum autyzmu.
Wsparcie osób niepełnosprawnych, które opuściły warsztat terapii zajęciowej, w celu podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy
Cel działania: wsparcie byłych uczestników warsztatów terapii zajęciowej w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym.
Grupa docelowa: byli uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej, którzy podjęli zatrudnienie na otwartym rynku pracy.
Podmioty realizujące: jednostki prowadzące warsztaty terapii zajęciowej.
Sposób realizacji, w tym propozycje aktów prawnych:Utworzenie klubu rehabilitacji działającego przy warsztacie terapii zajęciowej. Zakres usług świadczonych w klubach oraz ich wymiar godzinowy ustalałaby jednostka prowadząca warsztat w uzgodnieniu z powiatem.
„Pomoc w domu” – w ramach prac społecznie użytecznych
Cel działania:
- wsparcie rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych w realizacji codziennych obowiązków domowych;
- aktywizacja osób bezrobotnych w ramach prac społecznie użytecznych
Grupa docelowa: rodzice i opiekunowie dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
Podmioty realizujące: PUP we współpracy z GOPS/MOPS.
Sposób realizacji, w tym propozycje aktów prawnych:Rodzina/opiekun dziecka niepełnosprawnego występuje do MOPS o udzielenie wsparcia w realizacji domowych obowiązków w wymiarze nie więcej niż 10 godzin tygodniowo.
MOPS współpracuje z PUP w celu „doboru” odpowiedniej osoby do wsparcia rodziny/opiekuna, w ramach prac społecznie użytecznych. Osobami posiadającymi kompetencje w zakresie świadczenia usług dla rodziny/opiekuna dziecka niepełnosprawnego, są osoby uczestniczące w zajęciach centrów i klubów integracji społecznej, po uprzednim przeszkoleniu w ramach zajęć w centrum lub klubie. Dodatkowo pracownicy PUP wskazują osoby bezrobotne, które mogłyby podjąć tego typu prace, ewentualnie szkolą je w zakresie podstawowych umiejętności. Osoba – opiekun, wyrażająca chęć skorzystania z pomocy, może wybrać wśród wskazanych osób jedną, która będzie w sposób stały świadczyć prace na jej rzecz, w ramach prac społecznie użytecznych.
Wymiar tygodniowy pracy osoby podejmującej prace społecznie użyteczne może wynosić nie więcej niż 10 godzin.
Koordynatorem wsparcia są GOPS/MOPS (identyfikacja rodzin uprawnionych, ewentualnie kontrola realizacji działań przez osoby bezrobotne), które działają w porozumieniu z PUP.
Wspieranie aktywizacji zawodowej opiekunów osób niepełnosprawnych
Grupa docelowa: członkowie rodzin opiekujący się dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
Wspieranie zatrudnienia członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną
Umożliwienie opiekunom osób niepełnosprawnych łączenia pracy ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną.
Podmioty realizujące: PUP
Sposób realizacji:Wsparcie zatrudnienia osób bezrobotnych opiekujących się osobą niepełnosprawną, o której mowa powyżej, odbywać się będzie poprzez możliwość skorzystania z następujących instrumentów:
- zatrudnienie subsydiowane – pracodawca zatrudniający osobę opiekującą się co najmniej jedną osobą niepełnosprawną, o której mowa powyżej, może otrzymać refundację części kosztów poniesionych na wynagrodzenie, w wysokości nieprzekraczającej kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. do 1 tys. zł miesięcznie;
- umożliwienie bezrobotnym opiekunom osób niepełnosprawnych, o których mowa powyżej, podjęcie pracy w domu, w ramach telepracy:
a) pracodawca lub przedsiębiorca, który zatrudni bezrobotnego opiekującego się osobą niepełnosprawną, o której mowa powyżej, będzie mógł otrzymać grant na utworzenie stanowiska pracy w formie telepracy w wysokości do 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto,
b) umożliwienie wykonywania pracy w formie telepracy, na wniosek pracownika opiekującego się osobą niepełnosprawną, o której mowa powyżej, także w przypadkach, gdy taka forma wykonywania pracy nie jest stosowana u pracodawcy na podstawie porozumienia.
Dostęp do usług i instrumentów rynku pracy członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną
Godzenie opieki nad osobą niepełnosprawną, o której mowa poniżej, z pracą zawodową, poprzez umożliwienie członkom rodziny,z wyłączeniem opiekunów pobierających świadczenie lub zasiłek opiekuńczy:
– nabycia umiejętności jakich potrzebują (poprzez udział w szkoleniu),
– podjęcia zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, o ile opiekun lub opiekunowie tego chcą.
Podmioty realizujące: PUP
Sposób realizacji:Wsparcie dla członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną, o której mowa powyżej, z wyłączeniem tych opiekunów, którzy z uwagi na konieczność sprawowania osobistej opieki nad taką osobą zrezygnowali z pracy i pobierają z tego tytułu świadczenie lub zasiłek opiekuńczy, odbywać się będzie poprzez możliwość uzyskania statusu poszukującego pracy niepozostającego w zatrudnieniu. Stworzony mechanizm umożliwi tej grupie:
- dostęp do usług i instrumentów rynku pracy wynikających z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy na analogicznych zasadach, jak w przypadku osób niepełnosprawnych posiadających status poszukującego pracy niepozostającego w zatrudnieniu;
- preferencje w dostępie do programów specjalnych, których istotą jest możliwość optymalnego doboru dostępnych form wsparcia i elastycznego oddziaływania na bariery, które utrudniają osobie podjęcie pracy, w celu umożliwienia tym osobom powrotu lub wejścia na rynek pracy.
Stworzenie preferencyjnych warunków dla zakładania działalności gospodarczej przez członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną na zakładanie żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub świadczenie usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usług mobilnych
Ułatwienie powrotu na rynek pracy bezrobotnym opiekunom osób niepełnosprawnych poprzez:
− stworzenie preferencyjnych warunków dla zakładania działalności gospodarczej,
− zachęcanie innych bezrobotnych do tworzenia nowych miejsc opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi oraz zachęcanie bezrobotnych do świadczenia usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania.
Podmioty realizujące:
1) PUP w przypadku jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej;
2) BGK w przypadku pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej.
Sposób realizacji: W ramach dotychczas obowiązujących przepisów istnieje możliwość przyznania bezrobotnemu jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności, w wysokości nie wyższej jednak niż 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku osób bezrobotnych opiekujących się osobą niepełnosprawną, które zdecydują się na podjęcie działalności gospodarczej oraz innych bezrobotnych, którzy zdecydują się na zakładanie działalności polegającej na prowadzeniu żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub świadczeniu usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, wprowadzone zostaną dodatkowe ułatwienia. Jednym z nich jest zniesienie warunku nieposiadania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w okresie co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku o dofinansowanie do starosty. Złagodzeniem ogólnie obowiązujących wymagań jest również zobowiązanie podmiotu do zwrotu otrzymanej dotacji proporcjonalnie do okresu brakującego do okresu 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej bez odsetek ustawowych (w dotychczas obowiązujących przepisach w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy istnieje obowiązek zwrotu całości przyznanych środków wraz z odsetkami ustawowymi).
W odniesieniu do pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej w dotychczas obowiązujących przepisach pożyczki przysługiwały: bezrobotnym, poszukującym pracy absolwentom szkół i uczelni w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego, studentom ostatniego roku studiów. Katalog osób uprawnionych zostanie rozszerzony o bezrobotnych opiekunów osób niepełnosprawnych oraz bezrobotnych, którzy będą zamierzali rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami integracyjnymi lub świadczeniu usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usług mobilnych.
Podobnie jak dotychczas przewidzianym grupom, wskazanym osobom, którym udzielono pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej, będą przysługiwać usługi doradcze i szkoleniowe.
Dodatkowo, wskazane osoby objęte byłyby złagodzeniem ogólnie obowiązujących warunków udzielania pożyczek. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy osoba prowadząca działalność gospodarczą będzie zobowiązana do zwrotu pozostałej do spłaty wartości pożyczki na preferencyjnych warunkach, tj. bez odsetek oraz dodatkowych kosztów. Obniżeniu podlegałoby oprocentowanie pożyczki z 0,25 na 0,1 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.
Stworzenie preferencyjnych warunków dla przedsiębiorców będących członkami rodzin opiekujących się osobami niepełnosprawnymi w pozyskaniu środków na nowe miejsce pracy
Ułatwienia w rozwijaniu działalności gospodarczej przez opiekunów osób niepełnosprawnych
Podmioty realizujące:
1) PUP w przypadku refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2) BGK w przypadku pożyczek na utworzenie miejsca pracy
Sposób realizacji: Stworzenie preferencyjnych warunków refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz warunków udzielania pożyczek na utworzenie miejsca pracy w stosunku do ogólnie stosowanych zasad.
Stworzenie preferencyjnych warunków dla podmiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub dla podmiotów świadczących usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne
Zachęcanie podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce do tworzenia nowych miejsc opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi oraz do świadczenia usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania
Grupa docelowa: podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz żłobki/kluby dziecięce przekształcane w żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz podmioty świadczące usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne
Podmioty realizujące:
1) PUP w przypadku refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2) BGK w przypadku pożyczek na utworzenie miejsca pracy
Sposób realizacji, w tym propozycje aktów prawnych:Stworzenie preferencyjnych warunków refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz warunków udzielania pożyczek na utworzenie miejsca pracy dla: podmiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz żłobki/kluby dziecięce przekształcane w żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych, a także dla podmiotów świadczących usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne.
Dodatkowe programy aktywizacji zawodowej powracających na rynek pracy bezrobotnych rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych.
Przekazanie urzędom pracy dodatkowych środków na działania aktywizacyjne dla bezrobotnych rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych, niezbędne do podjęcia zatrudnienia lub rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Grupa docelowa: bezrobotni rodzice i opiekunowie prawni lub faktyczni osób z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Podmioty realizujące: PUP
Sposób realizacji, w tym propozycje aktów prawnych: Urzędy pracy w każdym roku budżetowym realizować będą działania aktywizacyjne kierowane do bezrobotnych i innych uprawnionych osób, finansowane ze środków FP z kwot określonych rocznymi limitami na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej. Środki na powyższy cel trafiają od początku roku na konta PUP w miesięcznych transzach (co miesiąc 1/12 limitu rocznego). Powyższe środki zapewnią aktywizację bezrobotnych w formach określonych w obowiązujących przepisach prawa oraz przewidzianych do wprowadzenia w roku przyszłym.
